احتمالا اگر درگیر کار گمرکی و ترخیص کالا از گمرک هستید اصطلاح کسر تخلیه را شنیده اید و با این مساله درگیر بوده اید؟ در این مطلب از شرکت چینیران اول میخواهیم بدانیم کسر تخلیه یا برعکس آن بیش بود چیست؟ کسر تخلیه چه مشکلاتی برای بازرگانی به وجود می آورد؟ راه کار حل مشکل کسر تخلیه چیست؟ و هر آنچه که باید در مورد کسر تخلیه در گمرک بدانیم.
کسر تخلیه چیست؟
وقتی کالایی را در گمرک جمهوری اسلامی اظهار می کنید، معمولا یا به صورت تعدادی است و یا به صورت وزنی. برای مثال ما ثبت سفارش شیشه آرایشی برای یک کانتینر 20 فوت انجام داده ایم با وزن حدودی 16000 کیلوگرم. بارنامه صادر شده بر اساس وزن باسکول مبدا وزن 15800 کیلوگرم را ثبت کرده است.
نکته مهم و اساسی این که کسر تخلیه بر اساس وزن ناخالص همیشه می باشد و امکان محاسبه وزن خالص برای گمرک ایران عملا وجود ندارد. حال حق العمل کار یا صاحب کالا بر اساس وزن بارنامه و قبض انبار کالا را اظهار می کند. (برای مثال 15800 کیلوگرم ناخالص) و عملیات گمرکی را انجام میدهد.
در مرحله درب خروج مجدد بار باسکول می شود تا عملیات گمرکی به پایان برسد. این همان مرحله ای است که کسر تخلیه اتفاق می افتد.
مشکل کسر تخلیه چگونه بوجود می آید؟
حال باید بفهمیم که کسر تخلیه دقیقا از کجا و چگونه بوجود می آید؟
بازرگان در مرحله درب خروج بر اساس اسنادی که به بانک ارائه داده است، از بانک درخواست کد ساتا می نماید. بانک بر اساس درخواست تخصیص و همچنین اسناد حمل، پرونده ای را برای بازرگان در بانک گشوده و گواهی ثبت آماری را از بانک مرکزی دریافت کرده است.
در این مرحله که همه بنام درخواست کد ساتا می شناسیم در سامانه جامع تجارت در بخش خدمات ارزی اقدام به درخواست کد ساتا می نماییم. در این مرحله با وارد کردن مشخصات بارنامه ، کالا و وزن بار به بانک عامل و نهایتا بانک مرکزی اعلام می کنیم. که چه مقدار بار وارد گمرک کرده ایم و عملا میخواهیم از گمرک خارج کنیم.
عموما بر اساس اسناد و طبق بارنامه مقادیر را وارد می کنیم برای مثال برای پرونده ای که در بالا اشاره کردیم وزن در ثبت سفارش 16000 کیلوگرم بود و ما بر اساس بارنامه و قبض انبار 15800 کیلوگرم را اظهار گمرک کرده ایم.
بر همین اساس همیشه فکر می کنیم که 15800 کیلوگرم کالا در کانتنیر می باشد. حال اگر کالا در مرحله باسکول قبل از درب خروج 15600 کیلوگرم وزن شود. سیستم بانکی 200 کیلوگرم کسر تخلیه نشان میدهد.
به بیان ساده تر شما 15800 کیلوگرم باید کالا از درب خروج گمرک بیرون بیاورید ولی در عمل 200 کیلوگرم کالا کمتر از میزان اظهار نامه از گمرک خارج می کنید.
ارتباط با کارشناسان ما در واتساپ
کسر تخلیه چه مشکلی ایجاد می کند؟ و چه اهمیتی دارد؟
بر اساس ساختار جدید گمرکی و با توجه به رویه های معمول بیشترین میزان پرونده های واردات از چین در بانک های کشور و سیستم بانک مرکزی یا به صورت خرید ارز از سیستم بانکی است (خرید از سامانه نیما) و یا به صورت واردات در برابر صادرات که به این معنی است که شما ارز مورد نیاز خورد را از یک صادر کننده تامین می کنید.
در هر دو صورت بانک به عنوان عامل اصلی روند گردش مالی و ارزی را مدیریت می کند. به بیان ساده تر بانک مالک کالا می باشد و یا به عبارتی به وکالت از بانک مرکزی و ذینفع اصلی سیستم گردش مالی بر کل فرآیند باید نظارت داشته باشد.
شما در هر حالتی حتی اگر یک دلار از سیستم بانکی دریافت نکرده باشید فرآیند را در سیستم بانکی جلو می برید پس بانک عملا صاحب اسناد و نهایتا صاحب کالاست تا زمانی که شما تعهدات خود را انجام بدهید. برای مثال دریافت گواهی بازرسی و بیمه نامه به ذینفعی بانک عامل نشان دهنده این است که بانک کل پرونده شما را در اختیار دارد و بانک اجازه می دهد که شما فعالیت بازرگانی را انجام دهید.
حالا وقتی بانک چه از طریق سامانه نیما و چه از طریق واگذاری پروانه صادراتی برای شما پرونده تشکیل داده است و کد ساتا صادر کرده است.
از شما میخواهد تا دقیقا به اندازه ای که از سیستم بانکی کشور ارز دریافت کرده اید کالا وارد کشور کنید وگرنه از محل سپرده شما نزد بانک درخواست مطالبه می کند.
این طور در نظر بگیرید که حتی اگر واردات در برابر صادرات انجام داده باشید و طبق مثال 200 کیلوگرم شیشه کمتر از اسناد از درب خروج گمرک بیرون آورده باشید. بانک توقع دارد که ارز معادل آن 200 کیلوگرم را به بانک پس بدهید. البته تبصره هایی نیز دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
چه مقدار کسر تخلیه مجاز است؟
بر اساس بخشنامه تقریبا به میزان 3% تلورانس برای کالاهای وزنی مجاز می باشد.
بخشنامه امکان رفع تعهد بابت کسر تخلیه کمتر از 3% از وزن ناخالص
به عبارتی اگر کالای خارج شده از گمرک در مسیر های گمرکی نسبت به وزن اعلامی در سامانه جامع تجارت و درخواست کد ساتا کمتر از 3% باشد سیستم به صورت اتوماتیک این میزان را تلورانس در نظر گرفته و پرونده در بانک رفع تعهد میگردد.
آیا این بخشنامه عملی می شود؟
به صورت تجربی و طبق پرونده هایی که مجموعه چینیران و سایر همکاران چه در بخش ترخیص گمرک بندرعباس و سایر گمرکات داریم اکثر پرونده ها بخصوص پرونده های وزنی با مشکل کسر تخلیه مواجه هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ترخیص کالا از گمرک شهید رجایی در بندرعباس روی لینک مقابل کلیک کنید.
بدین معنی که با وجود اختلاف و تلورانس کمتر از 3% در سامانه بانک امکان رفع تعهد از پرونده را ندارد و مطالبه بازگشت ارز می نماید.
طبق مشاهدات ما و استعلام از بانک های عامل متوجه شدیم که بانک به این بخش دسترسی ندارد و تنها میزان اختلاف و کسر تخلیه را در سامانه مشاهده می نماید.
تماس با کارشناسان مجموعه چینیران
آیا با کامنت کارشناس گمرک مشکل کسر تخلیه حل می شود؟
باید بگوییم خیر، در گذشته این امکان وجود داشت و کارشناس گمرک با قراردادن کامنت در ذیل پرونده این مشکل را حل می کرد ولی در سیستم جدید می بایست از طریق سامانه بانک مرکزی و گمرک ایران پیگیری شود.
مشکل باسکول گمرکات:
بخش مهمی از مشکل کسر تخلیه در باسکول گمرکات کشور ایجاد می شود.
جایی که در مرحله باسکول که به عینه دیده شده است چه در گمرک بندرعباس و چه گمرکات دیگر همچون گمرک فرودگاه امام خمینی باسکول وزن کمتری و یا در هر صورت وزنی متفاوت را نشان می دهد.
زمانی که وزن بیش از اظهار باشد مشکلی برای رفع تعهد ایجاد نمی شود ولی در زمانی که این وزن کمتر از وزن اظهاری می باشد منتظر باشید تا بانک از شما درخواست استرداد ارز بنماید.
چگونه میتوان میزان کسر تخلیه را مشاهده کرد؟
وارد سامانه جامع تجارت شوید با نقش بازرگانی
در منوی سمت راست بخش “عملیات گمرکی”
سپس بخش “واردات”
لیست “مدیریت اظهار نامه های واردات” را مشاهده خواهید کرد
در مقابل هر کدام از اظهارنامه های خود 2 گزینه می بینید
1- جزییات
2- پروانه عبوری
مشاهده اظهارنامه های واردات در سامانه جامع تجارت
به بخش جزییات وارد شوید و در پایین صفحه میزان وزن ناخالص ثبت شده برای کد ساتا را مشاهده کنید
سپس وارد بخش پروانه عبوری شده و وزن ناخالص باسکول گمرک را مشاهده کنید
اگر وزن در بخش پروانه عبوری کمتر از وزن در بخش جزییات باشد به معنی کسر تخلیه می باشد.
چگونه رفع تعهد کنیم؟
پس از اینکه سامانه برای بانک عامل مشخص کند که اظهارنامه کسر تخلیه دارد بانک نامه ای با این محتویات برای بازرگان ارسال می کند.
نامه ای شامل شماره ثبت سفارش، اظهار ، میزان کسر تخلیه و معادل ارزی
چه کار باید بکنیم؟
در بانکهای مختلف رفع تعهد ارزی بابت کسر تخلیه به دو روش می باشد که بسته به بانک متفاوت است. در حالت ساده بانک تفاوت نرخ ارز در روز صدور تخصیص را از نرخ ارز در روز تسویه کسر و معادل آن را از حساب بازرگان کسر می کند.
در رویه درست و حالتی که بیشتر بانکها امروز رعایت می کنند بانک در نامه ارسالی میزان ارز مورد نیاز را به بازرگان اعلام می کند. بازگان می بایست به همان میزان در حساب ارزی خود ارز داشته باشد و یا واریز نماید.
سپس بانک پس از ارسال نامه رفع برای سامانه یکپارچه بانک مرکزی همان میزان ارز را از حساب بانکی بازرگان برداشت کرده و طی مدت معمولا 30 روز معادل ریالی بر اساس اعلام فروش ارز را به حساب ریالی بازرگان واریز می نماید.
به عنوان مثال اگر 200 کیلوگرم شیشه با قیمت هر کیلو گرم 2.5 یور در فاکتور کالا به بانک اراثه شده باشد پس به اندازه 500 یورو شما کسر تخلیه دارید. شما می بایست 500 یورو (از بازار آزاد تهیه بفرمایید) و به حساب ارزی خود نزد بانک عامل واریز نمایید.
سپس بانک 500 یورو را بر اساس اعلامیه فروش ارز در زمانی که به شما تخصیص داده است میخرد ( برای مثال در سامانه نیما آن روز شما یورو را 25000 تومان خریده اید یا در بخش واردات در برابر صادرات باری مثال مشابه نرخ ثنا 27800 ثبت شده است)
نهایتا بانک 500 یورو بر اساس نرخ ثبت شده در پرونده میخرد و عملا بازرگان معادل تفاوت نرخ در آن روز را پرداخت کرده است. پس توجه کنید بانک از شما 500 یورو را مطالبه نمی کند تا به طور کامل برداشت کند. بانک معادل 500 یورو بر اساس پرونده از شما میگیرد و معادل ریالی را پس می دهد پس برای شما اگر مثلا یورو را 32000 تومان خریده باشید این ما به التفاوت از دست می رود.
مشکل بزرگ برای بخش مالی و حسابداری در رفع تعهد کسر تخلیه؟
از آنجایی که عملا خرید ارز از صرافی ها امکان پذیر نیست و واردکننده و بازرگان می بایست ارز را از بازار آزاد و بدون اسناد و مدارک تهیه کند عملا نمی تواند نرخ خرید این ارز را که می بایست به بانک تحویل دهد در اسناد خود اثبات نماید. به بیان ساده تر بانک شما را مجبورد می کند تا از بازار غیر رسمی ارز تهیه کنید و به سیستم رسمی بانک تحویل دهید تا رفع تعهد ارزی گردد.
در صورتی که هر گونه سوال در زمینه عملیات گمرکی و ترخیص کالا رفع تعهد ارزی و کسر تخلیه در کلیه گمرکات کشور دارید می توانید با چینیران تماس حاصل فرمایید
شرکت چینیران ( بازرگانی اسپاد راه شرق) در زمینه حمل و نقل کالا به صورت هوایی و دریایی از مبدا چین و همچنین کلیه عملیات گمرکی از صفر تا صد در کلیه گمرکات کشور بخصوص در گمرک بندرعباس شهید رجایی و ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی در خدمت شما عزیزان و بازرگانان می باشد.
در ادامه درباره بهترین کالاها برای واردات از چین بخوانید:
